13
Edi
La forma passiva (Edilgen Çatı) cümlelerinde özne direkt olarak fiili yapan değil fiilden etkilenendir.
Öznenin belli olmadığı durumlarda da kullanılır. La forma attiva (Aktif Çatı) cümlelerinde özne ve yaptığı iş bellidir.
İtalyancada etken fiil edilgen hale dönüştürülürken “essere” yardımcı fiili kullanılır.
Yardımcı fiil etken fiilin zamanına çevrilir ve yanına etken fiilin “participio passato” hali eklenir.
Aktif cümleler aşağıdaki formül kullanılarak edilgen cümlelere dönüştürülür.
verbo essere + il participio passato del verbo scelto
Şimdi basit bazı Aktif Çatı (La Forma Attiva) cümleleri ele alalım:
Yasemin lancia la palla (Yasemin topu atıyor)
Özge mangia la mela (Özge elma yiyiyor)
Ayşe mi ami (Ayşe beni seviyor)
Şimdi bu cümleleri Edilgen Çatı (La Forma Attiva) haline dönüştürelim.
La palla è lanciata da Yasemin (Top Yasemin tarafından atılıyor)
La mela è mangiata da Özge (Elma Özge tarafından yeniliyor)
Io sono amato da Ayşe (Ben Ayşe tarafından seviliyorum)
Şimdi çeşitli zamanları içeren örnekler verelim.
I contratti sono firmati dalle ragazze . Sözleşmeler kızlar tarafından imzalanıyor.
La stanza è stata arredata da Sinem. Oda Sinem tarafından döşendi.
L'affito sarà pagato dai miei genitori. Kira ailem tarafından ödenecek.
Non si può certo dire che il cibo sia cucinato male. Yemeğin kötü pişirildiği kesinlikle söylenemez.
La macchina è stata riparata. Araba tamir edildi.
Dikkat ettiyseniz cümlenin hangi zamana ait olduğunu “Essere” fiilinin çekiminden anlıyoruz.
Şimdi aşağıdaki tabloda “Amare” fiilini kullanarak bunu görelim.
INDICATIVO |
|
Presente |
Passato Prossimo |
Io sono amato |
Io sono stato amato |
Imperfetto |
Trapassato Prossimo |
Io ero amato |
Io ero stato amato |
Passato Remoto |
Trapassato Remoto |
Io fui amato |
Io fui stato amato |
Futuro Semplice |
Futuro Anteriore |
Io sarò amato |
Io sarò stato amato |
CONGIUNTIVO |
|
Presente |
Passato |
Che io sia amato |
Che io sia stato amato |
Imperfetto |
Trapassato |
Che io fossi amato |
Che io fossi stato amato |
La forma passiva cümle kurarken “Essere” fiili yerine “venire” fiilini kullanmakta mümkündür.
Ancak sadece basit zamanlı fiillerde kullanılır.
La cena viene servita ogni giorno. Akşam yemeği her gün servis edilir.
Che cosa veniva cucinato con il fuoco? Ocakta ne pişirilmiş?
Il debito di Alitalia verrà pagato da noi? Alitalia'nın borcu bizim tarafımızdan mı ödenecek?
Venire fiilinin Essere fiilinin yerine kullanılmasını aşağıdaki örneklere bakarak daha iyi anlayabiliriz. :
Io mangio la mela / la mela è mangiata da me / la mela viene mangiata da me
Io mangiavo la mela / la mela era mangiata da me / la mela veniva mangiata da me
Io ho mangiato la mela / la mela è stata mangiata da me / ………………………………….
La forma passiva cümlelerde “Andare” fiili bir gerekliliği yada zorunluluğu ifade etmekte kullanılır. ( Dover essere anlamında)
Il compito va consegnato entro il 20 Settembre. = Il compito deve essere consegnato entro il 20 Settembre. Ödev 20 Eylül'de (-e kadar) teslim edilmeli.
Credi che la verità vada detta sempre, costi quel che costi? Ne pahasına olursa olsun her zaman doğrunun söylenmesi gerektiğine mi inanıyorsun?
La forma passiva cümlelerde “Andare” fiili perdere (kaybetmek), sprecare (israf etmek), distruggere (yıkmak) fiilleri ile birlikte de kullanılır.:
Nell'ultimo incidente la mia macchina è andata completamente distrutta . Son kazada arabam tamamen yok oldu.
L'economia mondiale è in crisi, miliardi di dollari sono andati persi. Ekonomi dünyası krizde, milyarlarca dolar kaybedildi(kaybolup gitti).